Na sociedade actual, gran parte das actividades laborais realízanse en contornas de oficina, o que implica longas horas sentados fronte a un escritorio. O sedentarismo e as malas posturas adoptadas durante estas xornadas poden ter efectos negativos na saúde e o benestar dos traballadores.
É aquí onde a ergonomía do traballo de oficina desempeña un papel fundamental, buscando optimizar a contorna laboral e promover posturas adecuadas para minimizar riscos para a saúde, previr lesións e mellorar a produtividade.
Cadeiras ergonómicas e escritorios axustables en altura
Unha das principais maneiras de alcanzar estes obxectivos é mediante un mobiliario adecuado. O uso de cadeiras ergonómicas e escritorios axustables en altura permite adaptar o espazo ás características físicas de cada persoa.
Concretamente, as cadeiras ergonómicas están deseñadas para proporcionar comodidade e soporte a longo prazo. É importante que as cadeiras sexan:
- Axustables en altura, para que os pés estean firmemente apoiados no chan e os xeonllos formen un ángulo de 90 graos;
- con respaldo reclinable e con soporte lumbar para manter unha postura adecuada;
- con repousabrazos axustables en altura e anchura: os cóbados deben estar preto do corpo e os antebrazos deben estar paralelos ao chan;
- de material acolchado, para brindar comodidade e reducir a presión sobre as áreas de contacto;
- con base estable e con rodas que permitan un movemento suave e seguro.
Os escritorios tamén deben ser axustables en altura, porque permiten aos traballadores cambiar entre estar sentados e de pé. Iso axuda a evitar o sedentarismo e reduce o risco de problemas de saúde relacionados con estar sentado durante longos períodos.
Un escritorio ben axustado en altura debe permitir ao traballador colocar os seus antebrazos e mans nunha posición cómoda mentres utiliza o teclado e o rato. Ademais, tamén debe permitir que a pantalla do computador estea á altura dos ollos para evitar tensións no pescozo e as costas.
As bandexas para teclado e rato deben ser así mesmo axustables en ángulo e inclinación para permitir unha posición neutral do pulso e evitar o desenvolvemento de trastornos musculoesqueléticos como a síndrome do túnel carpiano.
Tampouco está de máis utilizar os monitores de pantalla axustables en altura e ángulo de inclinación para que a parte superior da pantalla estea á altura dos ollos. Isto axuda a manter unha postura adecuada do pescozo e reduce a fatiga visual.
Colocalo todo ao alcance
Organizar a área de traballo de maneira eficiente, colocando os elementos necesarios ao alcance e evitando movementos repetitivos innecesarios, axuda a previr lesións e facilita a realización de tarefas.
Neste sentido, resulta útil distribuír de maneira eficiente o mobiliario, de maneira que permita un fluxo de traballo óptimo e minimizar os movementos repetitivos innecesarios.
Para logralo resulta moi útil:
- Colocar os elementos máis utilizados dentro do alcance fácil do usuario para evitar estiramentos e movementos excesivos;
- posicionar o teclado, o rato e os documentos de traballo en liña recta fronte ao traballador para evitar torceduras ou xiros innecesarios do corpo;
- manter suficiente espazo libre debaixo do escritorio para permitir o movemento das pernas e a colocación adecuada dos pés.
Outro aspecto para ter en conta a iluminación. Non ter luz suficiente nin adecuada ao traballo de oficina pode afectar á visión, a fatiga ocular e o estado de ánimo dos empregados. Adoita funcionar ben unha combinación de luz natural e artificial. Ademais, convén axustar a intensidade da iluminación segundo as tarefas realizadas e as preferencias individuais. E, por suposto, evitar cegamentos e reflexos nas pantallas colocando adecuadamente as fontes de luz e usando persianas ou cortinas.
Cada cousa no seu lugar
Neste sentido vén moi ben contar con medidas e pautas específicas de organización e almacenamento. Manter o espazo de traballo ordenado e organizado non só mellora a eficiencia, senón que tamén reduce o risco de accidentes e lesións.
Recoméndase utilizar caixóns, estantes e arquivadores próximos á área de traballo para almacenar e ter acceso rápido a documentos e subministracións. Tamén resulta moi útil etiquetar e clasificar os arquivos e materiais para facilitar a procura. Sen esquecernos de eliminar obxectos innecesarios ou pouco utilizados para manter o espazo de traballo despexado.
Actualmente, tamén se recomenda contar con zonas de descanso e mobilidade, dotadas con cadeiras e mesas cómodas, para permitir pausas adecuadas que alivien a tensión acumulada. Se é posible, mesmo con áreas destinadas a facer estiramento ou exercicios físicos breves para fomentar a actividade e reducir o sedentarismo. Non hai que esquecer que os descansos activos axudan a mellorar a circulación sanguínea e aliviar a tensión muscular.
Todos os aspectos descritos fomentan que os traballadores adopten posturas adecuadas durante a súa xornada laboral. Desta forma, pode reducirse o negativo impacto socioeconómico de alteracións como a dor de costas, os problemas musculares e a fatiga crónica.
*Raquel Leirós Rodríguez é profesora axudante doutora en Fisioterapia na Universidade de León.
Cláusula de divulgación: Raquel Leirós Rodríguez non recibe salario, nin exerce labores de consultoría, nin posúe accións, nin recibe financiamento de ningunha compañía ou organización que poida obter beneficio deste artigo, e declarou carecer de vínculos relevantes máis alá do cargo académico citado.
