Únete á nosa canle de Whatsapp
Andrea Obaid (Santiago de Chile, 1976) é xornalista científica, empresaria do ámbito da comunicación coa produtoras Neurona Group e Endorfinas, e a cara máis coñecida do Turismo Científico en Chile. En 2017 recibiu o Premio Nacional de Recoñecemento Xornalístico pola súa achega ao turismo a través do seu programa Tecnociencia na canle 13C da Televisión chilena, co que leva seis anos en antena. Tecnociencia ten ademais a súa versión en ruta, con dous libros e unha App onde se destacan 60 rutas de turismo científico polo país, promovendo o patrimonio natural, científico e cultural de Chile e outros países de Latinoamérica.
Cóntanos que o seu interese pola ciencia remóntase á infancia e ás conversacións familiares, e que despois dun tempo traballando como xornalista en temas máis xeralistas, decidiu reorientar a súa carreira cara á comunicación científica. En 2006 veu a España para especializarse e facer un Master en Comunicación Científica na Universidade Pompeu Fabra de Barcelona. Ao volver a Chile, Andrea Obaid puxo en marcha Tecnociencia, primeiro na radio e despois na televisión. Hoxe é unha referencia do xornalismo científico en Chile.
Moi informada achega do sector en España, conversamos con ela para coñecer máis de preto o seu traballo e as súas opinións sobre o desenvolvemento do turismo científico en ambos os países.
-Que che levou a dedicarte á comunicación científica?
– Desde sempre me interesou a ciencia e sentín que podía achegar cousas neste tipo de temas que son cruciais para o desenvolvemento da sociedade. Unha sociedade sen innovación, sen coñecemento, sen desenvolvemento, sen investigación non pode avanzar. E todo o que temos a man é grazas ao desenvolvemento da ciencia e tecnoloxía. E grazas á ciencia podemos darnos conta de que as paisaxes son, máis aló da súa beleza, lugares que teñen historias ocultas incribles, e que por exemplo, desvelan formacións xeolóxicas de hai millóns de anos, de pobos orixinarios, de habitantes que estiveron presentes nese territorio, dez mil, vinte mil anos antes que nós, de flora e fauna endémica, de achados científicos máis recentes.
– Por que elixiches España para especializarte?
– Eu creo que España lidera moito a divulgación científica. Unha das cousas que me chamou a atención e polo que me decidín en 2006 a facer o meu máster de Comunicación científica en Barcelona, foi que diarios como El País, El Mundo ou La Vanguardia xa tiñan por aquel entón seccións dedicadas á ciencia e tecnoloxía. Había tamén programas de radio, como na cadea SER e moitos portais web. Iso en Chile non pasaba.
Con todo, a nivel internacional, Chile é visto actualmente como un bo exemplo no relativo á xestión da ciencia, a divulgación e o turismo científico.
“Chile é visto actualmente como un bo exemplo no relativo á xestión da Ciencia, a divulgación e o turismo científico”
– Supoño que percibes a evolución, pero como foi a túa experiencia nese sentido, ao volver de realizar a túa especialización e comezar a traballar nun campo pouco desenvolto aínda no teu país?
– Naquel momento vin un nicho moi importante sobre o que se podía facer en Chile, e empecei a dedicarme a iso, e aos poucos fóronse abrindo novos espazos e seccións de ciencia e divulgación científica, en parte tamén grazas ao meu traballo destes anos, iso reconfórtame moito. Este ano ademais foi moi importante pola creación do Ministerio de Ciencia e Tecnoloxía de Chile. Agora moitas veces a ciencia é portada nos xornais populares e está a gañar máis espazo na tele e as redes sociais. A ciencia está de moda, literalmente, aquí en Chile.
– Ademais de xornalista e comunicadora de ciencia, es empresaria e moi emprendedora. Como é Chile con respecto ao tema da muller, e cales foron as oportunidades e dificultades que se che presentaron por ser muller no teu campo de traballo?
– Pois eu creo que para min, ser muller neste caso foi un beneficio. Hai moitos homes traballando aquí en ciencia e tecnoloxía e na divulgación desta. E no meu caso ser muller e falar tamén de ciencia e tecnoloxía tróuxome beneficios. Creo que gañei espazos, e recoñecéronme tamén no meu labor, eu agora teño un programa de radio que se chama Súper Ciencia en Radio ADN, que é unha radio de noticias moi importante, e vou debutar agora con outro programa sobre medio ambiente na mesma radio, teño un espazo de Ciencia e Tecnoloxía en CNN Chile, e comezamos agora a 11 tempada de Tecnociencia na canle 13C.
– Que opinión che merece o desenvolvemento do turismo científico feito en España?
– No referente ao turismo científico, eu creo que España sobresae moito en arqueoloxía, paleontoloxía, en xeoloxía son líderes en xeoparques, e tamén en astroturismo. España tamén destaca en dinosauros e iso sempre é atractivo para a xente. O que pasa en Tenerife e Illas Canarias en xeral é unha gran experiencia, todos eles son exemplos que moitas veces seguimos desde Chile para construír unha estratexia nacional, especialmente en astroturismo. Cremos que España si ten experiencias sólidas moi boas que son exemplares para outros países. Nós en Chile creo que estamos “a deber” en organización de produtos, e promoción do turismo científico, e tamén en infraestruturas. Creo que España nese sentido está mellor organizada.
– Cal é o potencial do Turismo Científico en Chile, e cales crees que son os principais retos que deben afrontar, en xeral, os Destinos de Turismo científico?
– Chile ten unhas recursos incribles: somos un país arqueolóxico, un país de dinosauros, temos unha cantidade de parques enorme, somos o quinto país do mundo con máis áreas protexidas mariñas, temos varios volcáns, pero o turismo científico recentemente está a comezar e imos aos poucos, aínda falta demasiado que facer. Dou charlas sobre estes temas percorrendo Chile, mostrando estes marabillosos laboratorios naturais que grazas á ciencia podemos coñecer mellor.
Os principais restos do turismo científico en Chile son moitos. Eu creo que falta unha infraestrutura mellor. Hai rutas que aínda que son moi importantes, non se poden promocionar porque se estaría xerando un turismo irresponsable, debido a que hai moitos restos fósiles que a xente rouba, como é o caso das Momias Chinchorro.
Necesítase moita máis promoción respectuosa e maior conservación. E iso é o que tentamos mellorar. Falta tamén un maior traballo de formación de guías. Isto é moi importante xa que se o relato mellora, a interpretación e a experiencia melloraría moito máis. Hai moitas cousas por facer para poñer en valor todo ese coñecemento científico e eses recursos naturais.
– Escribiches dous libros de rutas de turismo científico por Chile. Que plans tes con respecto a isto? Continuarás?
– Si, dentro dos meus proxectos estou preparando o meu terceiro libro para ter a triloxía das 100 Rutas de Turismo Científico por Chile. E estou tamén internacionalizando os meus libros cun axente literario para tentar levalos a distintas partes. Véndense en Amazon.
– Recoméndanos algún lugar en Chile para facer turismo científico.
– Pois eu diría que principalmente son os observatorios astronómicos. Na rexión de Coquimbo concéntranse a maioría. Hai moitísimos tamén no val do Elqui. Nalgúns destes observatorios científicos ademais pódense ver eses enormes telescopios cos que traballan os científicos. Todo isto é realmente unha beleza e un espectáculo. Eu creo que o astroturismo paga a pena facelo aquí en Chile. Outro sitio que recomendo é o xeoparque Kutralcura, unha beleza rodeada de volcáns onde se poden ver, ademais, araucarias milenarias de máis de dous mil anos de antigüidade. O escenario é incrible e un bo exemplo de como facer ben o turismo científico en Chile.
